Eten, televisie-rituelen en de heropgegraven doden

Vandaag wil ik het hebben over een paar verschillende dingen. Allereerst het eten. Het eten is hier fantastisch, de verschillende soorten groente en fruit hebben zoveel smaak, dat het smaakbommetjes zijn op de tong. En ze kunnen hier lekker koken. ’s Ochtends is er het ontbijt, wat altijd iets met eieren is (roerei met aardappel en ui, pannenkoeken, een spiegelei of een simpel gekookt ei), tomaat, komkommer, brood, witte kaas (geen geitenkaas, helaas) en olijven, aardbeienjam en worst. Aan lunchen doen ze hier niet, soms neem ik wel nootjes, een banaan, mijn glutenvrije crackers of pure chocolade met pistache (mijn favoriet).
’s Avonds wordt er gekookt. En ze zijn heel erg lief om ervoor te zorgen dat er in mijn eten geen tarwe of melk zit. Al het eten wordt geserveerd met rijst (met linzen of doperwten er doorheen), kleine mini-pepertjes, salade en yoghurt (hierover later meer)! Meestal is er iets van gekookte groenten (bloemkool, broccoli, wortels, pompoen of aubergine) met aardappels in een tomaten- of pittig sausje.
Toen ik een paar dagen terug nasi had gemaakt, met pindasaus (wat anders, maar wel lekker smaakte), viel ik bijna stijl achterover toen ze er yoghurt overheen goten. Want alles, maar dan ook echt alles is lekkerder met yoghurt, lijkt het motto van de Turken hier te zijn.
We zitten iedere ochtend en avond met zijn allen (tussen de zes en zeven personen) aan een picknicktafel, bespijkert met vloerzeil. Iemand merkte al op dat we soms net de zeven dwergen van Sneeuwwitje zijn. Het is een gezellige bende, en we zitten meestal niet tegelijk aan tafel, omdat er of iemand later is, iemand anders nog iets uit de keuken haalt, weer een ander thee pakt of eten opschept of al klaar is, en van tafel gaat. Ik heb geïntroduceerd om netjes ‘eet smakelijk’ (‘afiyet olsun’) te zeggen, want dat vind ik fijn, en iedereen neemt het lekker over.

Waar ik misschien wel het meest aan moet wennen is dat ze hier altijd de tv aanstaat. Ook als er niets op is, of als er niemand in de gemeenschappelijke ruimte is. Na 4 jaar geen tv te hebben gehad, is het eigenlijk best wel een crime. Soms zet ik hem subtiel wat zachter, bijvoorbeeld tijdens het eten, omdat het anders onmogelijk is om een gesprek te volgen.
Verder is alles op de tv nagesynchroniseerd. Er zijn geen Engelse programma’s, en soms hoor je hoopvol wat woorden in het Engels, voordat iemand in het Turks de boel gaat vertalen. Maar er zijn wel grappige programma’s tussen, zo zijn er veel films, waaronder ik Minoes en Kruimeltje heb gezien. Zo raar om deze oerhollandse films hier te zien, met guldens en al! Verder kijken ze naar Ellen deGenerus (of hoe je dat ook schrijft). En zijn er enorm veel domme quiz-programma’s met kandidaten die weinig weten of slechte antwoorden geven.
Welk programma ik nog wel het meest apart vind, is er een waarbij koppels aan meedoen. De presentator laat iets zien, bijvoorbeeld hij gooit een volleybal omhoog over een net, en rent er met een grote mand op zijn rug onderdoor en vangt de bal op. Dan wordt de vrouw gevraagd, hoeveel volleyballen haar man kan opvangen in 2 minuten. Op de achtergrond zie je de mannen soms ongelovig kijken, als hun vrouwen te hoge schattingen doen. Halverwege het spelprogramma wisselen ze om, en moeten de mannen gokken hoe vaak de vrouw bijvoorbeeld een voetbal in een goal kan koppen. Maar zo af en toe staat de tv op een lekker rustige muziekzender met turkpop.

Eergisteren alweer ben ik met mijn fiets naar Dalyan gefietst. Mijn voorrem is nog steeds niet helemaal gerepareerd (het schroefje is scheef en lam), maar mijn achterrem doet het perfect, dus ik vond dat het goed moest komen. Verder willen mijn versnellingen nog steeds niet in de laagste stand, en zit ik daarover enorm te balen en vraag me heel hard af, of ik niet gewoon één kapot tandje van mijn tandwiel had gehad, in plaats van een heel tandwiel dat ik niet kan gebruiken, maar goed. Het is nu even niet anders.
De klim was best wel heftig. Het grootste deel van de weg 1,5 km omhoog was het 10% en sommige stukken ben ik maar gaan lopen. Als je over de berg bent, en een klein stukje naar beneden fietst, kom je uit in een klein dorpje, Gökbel. Van daaruit slingert de weg zo’n 2,5 km naar beneden. Halverwege de weg, vroeg ik me sterk af hoe ik ooit weer terug zou komen, en vroeg ik me af waar ik aan begonnen was.
Als je eenmaal over de berg bent is het nog ongeveer 8 km naar Dalyan zelf. Een mooie route, waarbij je langs een gedeelte komt van het estuarium waar geen riet groeit en het een meertje lijkt. Een stukje verderop is het moerassig en daar hoorde ik veel kikkers en zag ik een herder zijn schapen hoeden.
Eenmaal in het stadje volgde ik mijn instinkt op zoek naar het centrum. Ik kocht er een fles wijn, zoals ik de vogelaar beloofd had, kocht voor mezelf wat chocolade en ging op zoek naar ansichtkaarten. Er bleek maar een winkeltje te zijn die ze verkocht. Bij het postkantoor postzegels gekocht, en eens naar de bussen gegaan, om te kijken hoe laat de bussen naar Iztuzu strand zouden gaan. Dat bleek 5 kwartier later te zijn en ik bedacht dat ik misschien wel de bus terug wilde nemen.
In de haven, met uitzicht op de vele boten en de koningsgraven een lekker glas sap en internet gescoord. Een beetje mijn mail gecheckt, mijn blog bekeken en vragen beantwoord. Om kwart voor vier betaalde ik en ben ik naar het busstation gegaan, met de vraag of ze me met fiets en al naar het strand wilde brengen. Ze keken nogal verbaasd, maar wilde me wel meenemen voor 5 lira.
In de bus besloot ik dat ik eigenlijk niet de hele weg met de bus mee wilde. Met handen en voeten vroeg ik de buschauffeur of hij me op het hoogste punt eruit wilde laten, en dan zou ik de laatste 1,5 km lekker naar beneden fietsen. Zo gezegd, zo gedaan.
Het laatste stukje was fijn om te fietsen. En bij terugkomst niet geheel de waarheid verteld en gezegd dat ik heen en terug had gefietst. Dit kwam alleen doordat degene die het vroeg, die ochtend vervelend was geweest, door te zeggen dat ik niets kon doen, omdat het mannenwerk was. Dus toen hij vroeg of het zwaar was zei ik, ‘tja, ik ben een stoere vrouw, wat kan ik zeggen’.
Gisteren heb ik besloten dat ik maar in gesprek moet gaan, met deze jongeman, want als ik me blijf ergeren aan hem, zullen het 5 lange maanden gaan worden. Dus ik heb het met hem gehad over de geschiedenis van Turkije, altijd een goed onderwerp.

Nog even een sprongetje terug in de tijd. Ik heb verteld over de vier dode zeeschildpadden die er waren gevonden, hoe er op het oog werd gekeken, wat er met ze mankeerde en dat ze de 2e dag werden begraven. Nou, dit verhaal krijgt nog een staartje:
De 3e dag, terwijl de vrijwilligers (en ik dus ook) de bassins aan het schoonmaken waren, belde de professor op. Hij wilde een grondige autopsie hebben en dat betekende dat het graf weer moest worden geopend.
Ik kreeg ‘operatiekleding’ (mond- en haarkapje en schort) aan. Tijdens de autopsie werden de zeeschildpadden (allemaal mannetjes) op hun rug gelegd, en werd de buik opengesneden, waarbij gassen en stank vrijkwam. Ik mocht bij 2 ervan de (harde) buikwand vasthouden, terwijl de organen ervan losgesneden werden. Daarna werd de slokdarm opengesneden en bij 2 ervan een vislijn gevonden. De maag werd geopend (met prachtige driehoekige fliebeltjes), en gekeken naar eten en vishaken. Bij 1 ervan zat er een vishaak in. Bij een ander zat er nog wat plantenresten in.
De laatste zeeschildpad, die helemaal in een vislijn gewikkeld zat, had tot en met halverwege zijn darmen een vislijn, maar de vishaak was onvindbaar. Nadat alle vier de schildpadden waren onderzocht, werden ze weer terug in het graf gelegd, en werd het gat weer dichtgegooid.